Nụ vối, lá vối khô: Tiềm năng lớn để phát triển sản phẩm OCOP và xuất khẩu

Cây vối đã gắn bó với đời sống người Việt từ bao đời nay, là thức uống thanh mát, dễ chịu, hỗ trợ tiêu hóa và chăm sóc sức khỏe. Trong bối cảnh nhu cầu sử dụng các sản phẩm thảo dược, trà dược liệu ngày càng tăng, nụ vối và lá vối khô đang mở ra tiềm năng trở thành sản phẩm OCOP chất lượng cao, góp phần tăng thu nhập và xây dựng thương hiệu địa phương. Cây vối là loài cây thân gỗ nhỏ, thường cao từ 2 - 5m, tuy nhiên có thể khai thác các sản phẩm từ nụ vối và lá vối. Nụ vối là phần quý giá nhất của cây, có giá trị kinh tế và dược liệu cao. Tuy nhiên, việc thu hoạch nụ vối đòi hỏi kỹ thuật và thời điểm thu hoạch chỉ trong 2 - 3 ngày khi nụ vừa chín tới, nếu để muộn nụ sẽ nở hoa và mất giá trị sử dụng. Nụ được hái bằng tay, chọn lọc kỹ càng, sau đó đem về lọc bỏ tạp chất, sàng sạch và phơi thủ công dưới nắng nhẹ trong 2 - 3 ngày để đảm bảo giữ được hương thơm tự nhiên.

Lá vối khô: “Thảo dược vàng” của người Việt

Lá vối thì lại được mệnh danh là “Thảo dược vàng” sau khi được hái cũng trải qua quá trình chọn lọc, rửa sạch và phơi khô. Người dân thường phơi lá trên giàn tre, tránh nắng gắt để giữ nguyên màu và tinh chất lá.

Chế biến đơn giản nhưng của lá và nụ vối có công dụng tuyệt vời cho sức khỏe, đặc biệt trong Đông y: hỗ trợ tiêu hóa, trị đầy bụng, khó tiêu, giải nhiệt, thanh lọc cơ thể, lợi tiểu, giảm đường huyết, hỗ trợ người bị tiểu đường, kháng viêm, sát khuẩn, hỗ trợ chữa viêm đại tràng, nụ vối đặc biệt giàu polyphenol và chất chống oxy hóa. Chỉ với một nắm lá khô hãm nước sôi trong 15–20 phút trước khi uống hoặc lấy khoảng 10–15g nụ vối khô đun sôi với 1 lít nước, để sôi nhẹ 5–10 phút rồi chắt lấy nước uống trong ngày.

Với hàng loạt ưu điểm về công dụng, các sản phẩm từ cây vối có cơ hội phát triển sản phẩm OCOP, xuất khẩu: Trà túi lọc nụ vối, lá vối; trà đóng gói hút chân không; cao vối.

Với giá thành phù hợp, sản phẩm trà vối khô dễ tiếp cận người tiêu dùng trong nước và có tiềm năng xuất khẩu sang các thị trường Nhật Bản, Hàn Quốc, EU và Mỹ, nơi nhu cầu sử dụng trà thảo dược, thực phẩm xanh ngày càng gia tăng.

 

Việc phát triển sản phẩm nụ vối, lá vối khô giúp bà con tận dụng lợi thế sẵn có, nâng cao giá trị sản phẩm, tạo thêm thu nhập ổn định. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để địa phương xây dựng thương hiệu gắn với du lịch sinh thái, trải nghiệm thu hái vối, nấu trà vối truyền thống.

Bên cạnh đố để sản phẩm nụ vối, lá vối khô vươn ra thị trường, bà con, các HTX cần tập trung: xây dựng bao bì, nhãn hiệu rõ ràng, đăng ký tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm, đăng ký sản phẩm OCOP, đẩy mạnh bán hàng qua sàn thương mại điện tử, mạng xã hội, hội chợ OCOP, liên kết chuỗi giá trị từ vùng nguyên liệu đến tiêu thụ sản phẩm.

Nụ vối, lá vối khô không chỉ là một sản phẩm quê nhà mà còn là cơ hội phát triển kinh tế cho bà con nông dân. Việc đầu tư xây dựng sản phẩm OCOP từ nụ vối, lá vối khô sẽ giúp nâng tầm giá trị, thúc đẩy xuất khẩu, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững và nâng cao thu nhập cho người dân.